مشخصات استاندارد کلاه ایمنی
مهندسین شاغل در حوزه نظام مهندسی ساختمان به جهت تردد در فضاهای کارگاهی می بایست از تجهیزات ایمنی حداکثر استفاده کنند ، کلاه ایمنی یکی از همین تجهیزات می باشد. در این مقاله به معرفی استانداردها و چگونگی انتخاب آن پرداخته شده است. در مقاله بعدی به سایر تجهیزات از جمله دستکش خواهیم پرداخت
- کلاه ایمنی در محیط کار
کلاه ایمنی از دو قسمت پوسته خارجی و عامل تعلیق ساز تشکیل شده است.عامل تعلیق ساز از چهار یا شش پایه جهت اتصال به پوسته خارجی کلاه و یک قطعه ستاره ای شکل که نقش کاهنده ضربه را بر عهده دارد و یک بند جهت ثابت ماندن کلاه بر روی سر استفاده می شود تشکیل شده است.
- مشخصات مهم در کلاه ایمنی :
وزن کلاه ایمنی نباید بیشتر از ۴۰۰ گرم باشد.
حداقل باید ۳ سانتی متر فاصله سطح بالایی عامل تعلیق ساز تا پوسته خارجی کلاه باشد.
کلاه ایمنی باید از مواد غیر قابل احتراق ساخته شده باشد
کلاه ایمنی باید در گروه های A و B عایق الکتریسیته باشد
کلاه ایمنی باید توانایی تحمل اتصال برقی معادل ۲۰٫۰۰۰ ولت را زمین را داشته باشد.
در مقابل ضربه مقاوم باشد و از نظر رطوبت غیر قابل نفوذ باشد.
استانداردهای کلاه ایمنی ISO 3873,ANSI-Z89,EN 397 می باشد.
- جنس کلاه با توجه به ریسک های موجود در محیط کار باید انتخاب شود:
Polly Ethylen :
متداول ترین ترکیبی است که در کلاه ایمنی استفاده می شود.
مقاومت مکانیکی نسبتاً خوب و قیمت ارزانی دارد.
(Acronitril Butadine Styrene (A.B.S :
یک ترکیب سخت پلیمری است که فرآیندهای شیمیایی ساخته می شود.
از نظر ظاهری شبیه پلی اتیلن است؛ اما با مقاومت مکانیکی بهتر، انعطاف کمتر، گرانتر و کارایی موثرتر از پلی اتیلن ها.
ترکیبات پشم شیشه (Fiber Glass) :
این ترکیبات مقاومت حرارتی خوبی دارند به همین دلیل در جاهایی که خطر آتش سوزی و ذوب وجود دارد استفاده می شود.
آلومینیوم:
این ماده مقاومت خوبی نسبت به پاشش مواد مذاب دارد و دارای خاصیت ضربه گیری است.
- خطرات عمده ای که ناحیه سر را در محیط های شغلی تهدید می نماید:
خطر مکانیکی ناشی از ضربه در اثر سقوط اشیا یا برخورد سر با اشیاء سخت.
خطر پاشش گدازه در فرآیند های ریخته گری.
خطر پاشش مواد شیمیایی مایع مانند اسید ها و قلیاها.
خطر تماس با خطوط انتقال برق و تجهیزات الکتریکی.
خطر تاثیر پرتوهای گرمایی روی سر.
- آزمون های استاندارد بر روی کلاه ایمنی :
آزمون جذب ضربه: در این آزمون یک جسم کروی ۵ کیلویی از ارتفاع یک متری بر روی کلاه که روی یک سر مصنوعی قرار گرفته رها می شود. بیشترین نیروی وارده به سر نباید از ۵۰۰ dyne تجاوز کند. این آزمون در دمای ۱۰- و ۵+ درجه سانتیگراد و در هوای مرطوب تکرار می شود.
آزمون مقاومت در برابر نفوذ: در این آزمون با یک میله ۳ کیلوگرمی که قطر آن ۱۰۰ میلی متر است با زاویه ۶۰ درجه ضربه ای به کلاه وارد می شود که نوک میله نباید کلاه را سوراخ کند.
آزمون مقاومت در برابر اشتعال: در این آزمون کلاه برای مدت ۱۰ ثانیه در معرض شعله Busen که سوخت آن پروپان است و قطر شعله در حدود ۱۰ میلی متر است قرار می گیرد. بعد از کنار کشیدن کلاه از شعله، سوختن سطح خارجی نباید بیشتر از ۵ ثانیه ادامه یابد.
آزمون مقاومت (عایق بودن) الکتریسیته: در این آزمون ابتدا کلاه را از محلول Nacl پر کرده سپس در یک وان پر از محلول مذکور قرار می دهند. میزان نشت الکتریکی، در ولتاژ ۱۲۰۰ ولت و ۵۰ هرتز اندازه گیری می شود؛ در این شرایط جریان نشتی نباید بیش از ۱٫۲ میلی آمپر باشد.
آزمون مقاومت در برابر گدازه های فلزی: این آزمون در صنایع آهن و فولاد صورت می گیرد. بدین منظور ۳۰۰ گرم فلز مذاب با درجه حرارت ۱۴۰۰ درجه سانتیگراد بر روی پوسته کلاه ریخته می شود.
- انواع کلاههای ایمنی
کلاس A که در برابر برخورد و ضربه و سوراخ شدگی مقاوم بوده و مقاومت تا محدودۀ ولتاژ 220 ولت ایجاد مینماید.
کلاس B بیشترین محافظت را در برابر خطرات الکتریکی، شوک الکتریکی و سوختگی ایجاد مینمایند (تا ولتاژ 20000 ولت). همچنین سر را در برابر خطرضربات مکانیکی و سوراخ شدگی به واسطه سقوط اشیاء حفاظت مینماید.
کلاس C بواسطه سبکی راحتی بیشتری را تامین مینماید و در برابر ضربات مکانیکی محافظت مینماید، اما برای حفاظت در برابر خطرات الکتریکی توصیه نمیگردد.
کلاس D، که کلاه ایمنی آتش نشانان میباشد.
سایر انواع محافظ سر در بازار "bump hat" اصطلاحا کلاه محافظ سر در جاده، نامیده میشود. این نوع برای نواحی که حفاظت سر در برابر دست انداز و جراحات مورد نیاز باشد (مثل صنایع غذایی)، قابل استفاده است. نوع "bump hat" برای محافظت در برابر سقوط و پرتاب اشیاء طراحی نگردیده است.
هر کلاه ایمنی باید در قسمت داخلی پوسته محافظ محتوی برچسبی باشد که اطلاعاتی در خصوص نام تولید کننده، طراح و نوع کلاس در آن درج شده باشد.
لازم به ذکر میباشد که دسته بندینوع کلاههای ایمنی بستگی به استانداردهای موجود در کشورها دارد، برای مثال میتوان کلاههای کلاس E (برای ولتاژ بالا) یا G (برای ولتاژ زیر 2200 ولت) برای کارگران برقکار مورد استفاده قرار گیرد.
- کلاه ایمنی برقکاران
• کلاههای ایمنی برای برقکاران بمنظور حفاظت کارگر در برابر اثرات ناشی از سقوط یا اشیاء متحرک و در برابر تماس تصادفی سر با برق و تجهیزات برقدار، همچنین برای حفاظت کارگر از نور آفتاب، سرما، باران، برف و تگرگ مورد استفاده قرار میگیرند.
• کلاه ایمنی از فایبرگلاس یا مواد پلاستیکی ساخته شده و عایقی تقریبا به میزان V20000 دارند.
• کلاه خودهای جدید با تست مقاومت V30000 بدون نقص ساخته و تولید شده اند.
• ولتاژ واقعی که کلاه تحمل خواهد نمود بستگی به تمیزی روی کلاه، شرایط آب و هوایی، نوع الکترود تماسی و سایر متغیرها دارد.
• پوشیدن کلاه ایمنی بوسیله برقکاران تا حد زیادی از تماسهای الکتریکی میکاهد.
• آسیبهای فیزیکی بر سر بخصوص بواسطه پوشیدن کلاه ایمنی توسط کارگران حذف میگردد.
• ویژگیها و خصوصیات کلاه ایمنی در استاندارد ANSI Z89.2، الزامات ایمنی برای کلاههای ایمنی صنعتی برای کارگران برقکار، کلاس B، یافت میشود.
- سایز کلاه ایمنی
کلاههای ایمنی که دارای سایز خیلی بزرگ و یا سایر خیلی کوچک هستند، حتی اگر همه الزامات را دارا باشند، برای استفاده مناسب نیستند. محافظ سر باید کاملا متناسب با سر استفاده کننده باشد. اغلب محافظت کنندههای سر در سایزهای متنوع با قابلیت تنظیم هد بند، برای تامین تناسب با سایز سر افراد میباشند. یک محافظ سر باید دارای فاصله کافی بین پوسته کلاه و سیستم تعلیق برای تهویه و توزیع ضربه باشد. هیچگاه نباید چیزی را در فضای سیستم تعلیق و پوسته محافظ کلاه قرار داد، زیرا انجام این کار میتواند از توانایی کلاه در گرفتن ضربات بکاهد.
برخی از محفاظت کنندههای سر به استفاده کنندهگان از ملحقات متنوع نظیر حفاظ گوش earmuffs، عینکهای ایمنی، محافظ صورت و نصب چراغ، امکان استفاده از کلاه را برای کمک به کارگران در مواجهه با شرایط محیطی متنوع میدهند. کلاه لبهدار ممکن است حفاظت اضافی را برای نور آفتاب تامین نماید و برخی از کلاههای ایمنی کانالهای برای هدایت آب باران به دور از صورت دارند. ضمایم محافظت کنندههای سر نباید، عناصر تجهیزات ایمنی را بیاثر سازند.
- ملاحظات در خصوص مراقبت و نگهداری کلاه ایمنی
بازرسی و پاکیزه سازی دورهای، عمر مفید محافظ سر را بیشتر میکند. بازرسی روزانه برای پوسته کلاه، سیستم تعلیقساز و سایر ضمائم برای سوراخ شدگیها، شکافها و ترکها، پارگی یا سایر آسیبها، ارزش حفاظتیدهی کلاه ایمنی را بهبود میبخشد. رنگها، تینرهای رنگ و بعضی از عوامل پاککننده میتوانند قشر و پوسته کلاههای ایمنی را تضعیف نموده و ممکن است مقاومت الکتریکی آن را از بین ببرد. برای پی بردن به اثر رنگ بر روی کلاههای ایمنی با سازنده در رابطه با این موضوع مشاوره نمائید. هرگز سوراخکاری، رنگکاری یا برچسبگذاری برروی محافظ سر بکار نرود چرا که ممکن است باعث نقص و کاهش اثر حفاظتی آنها گردد. محافظ سر را در مقابل نور مستقیم آفتاب، مثل پشت ماشین نگهداری ننمائید زیرا نور آفتاب و گرمای فوق العاده میتواند به کلاه آسیب برساند.
- درصورت مشاهده هر یک از نقصهای ذیل کلاه ایمنی باید جایگزین گردد:
1. سوراخ شدگی، ترک یا هر گونه تغییر شکل لبه یا پوسته.
2. نشانهای از مواجهه لبه یا پوسته با گرما، مواد شیمیایی یا نور ماوراء بنفش و سایر پرتوها (علاوه بر آن از دست دادن براقیت سطح، همچنین علائمی نظیر خش خوردگی یا پوسته پوسته شدن).
درصورتیکه کلاه ایمنی متحمل ضربه شده است حتی اگر آسیب قابل مشاهده نباشد، آنرا جایگزین نمائید. سیستم تعلیق ساز بعنوان بخش جایگزین شونده پیشنهاد شده و باید در زمان آسیب یا زمانیکه فرسودگی در آن مشهود باشد، تعویض گردد. در صورتیکه خرابی یا پارگی در سیستم تعلیق ساز مشاهده گردد، ضرورتی ندارد که کلاه ایمنی کاملا تعویض گردد.
نگارش و انتشار توسط تیم ایمن صنعت نوین - © استفاده از مطالب سایت تنها با درج لینک مستقیم به آن مطلب مجاز است.
