عینک ایمنی صنعتی؛ تفاوت لنز شفاف، دودی و ضد بخار
عینک ایمنی صنعتی؛ تفاوت لنز شفاف، دودی و ضد بخار
---
مقدمه: چشم؛ حساسترین دارایی در محیط کار
در محیطهای صنعتی، چشمها در معرض خطراتی چون ذرات پرتابی، گردوغبار، بخارات شیمیایی، پرتوهای UV و حرارت قرار دارند.
بر اساس گزارش وزارت کار ایران در سال ۱۴۰۳، هر سال بیش از ۴۵۰۰ حادثه کاری مربوط به آسیبهای چشمی گزارش میشود.
استفاده از عینک ایمنی صنعتی (Safety Glasses) سادهترین و مؤثرترین راه برای جلوگیری از این آسیبهاست.
اما انتخاب نوع مناسب لنز — شفاف، دودی یا ضد بخار — نیاز به آگاهی فنی دارد تا کارایی و راحتی در کنار ایمنی تضمین شود.
---
فصل اول: تعریف و ساختار فنی عینک ایمنی
عینک ایمنی صنعتی (Industrial Safety Glasses) تجهیزی است که برای محافظت از چشم در برابر خطرات مکانیکی، نوری یا شیمیایی طراحی شده است.
اجزای اصلی:
- لنز (Lens): از پلیکربنات یا تریاستات مقاوم ساخته میشود.
- فریم (Frame): ساختار نگهدارنده لنز، از مواد مقاوم در برابر ضربه (نایلون یا PVC).
- پد بینی و دستهها: برای تثبیت عینک و جلوگیری از لغزش در طول کار.
- پوششهای سطحی (Coatings): شامل ضد بخار (Anti-Fog)، ضد خش (Anti-Scratch) و ضد UV.
---
فصل دوم: استانداردهای جهانی عینک ایمنی
| استاندارد | کشور / نهاد | ویژگی فنی | توضیح |
| EN 166 | اتحادیه اروپا | استاندارد پایه حفاظت چشم | مقاومت در برابر ضربه و اپتیک |
| EN 170 | اتحادیه اروپا | حفاظت در برابر UV | کد فیلتر UV |
| EN 172 | اتحادیه اروپا | حفاظت در برابر نور خورشید | برای لنز دودی |
| ANSI Z87.1 | آمریکا | حفاظت مکانیکی و نوری | تست ضربه و قوس نوری |
تمام عینکهای ایمنی باید حداقل دارای نشان CE یا Z87+ روی لنز یا فریم باشند.
---
فصل سوم: انواع لنز عینک ایمنی
۱. لنز شفاف (Clear Lens)
کاربرد: محیطهای سرپوشیده، نور کم یا کارگاههای عمومی
ویژگی: عبور کامل نور مرئی (۹۰–۹۲٪)
مزیت: دید طبیعی بدون تغییر رنگ
محدودیت: محافظت پایین در برابر نور خورشید
✅ مثال کاربردی: نجاری، مونتاژ، کارگاه مکانیکی
---
۲. لنز دودی (Smoke / Grey Lens)
کاربرد: محیطهای بیرونی یا در معرض نور شدید
ویژگی: جذب نور مرئی و اشعه UV تا ۹۹٪
مزیت: کاهش خیرگی و خستگی چشم
محدودیت: مناسب نبودن برای فضاهای کمنور
✅ مثال کاربردی: کارگاه ساختمانی، فضای باز، پروژههای عمرانی
---
۳. لنز زرد (Amber Lens)
کاربرد: محیطهای کمنور یا هنگام مه و گردوغبار
ویژگی: افزایش کنتراست و وضوح دید
مزیت: بهبود دید در شب یا تونلها
محدودیت: تغییر در رنگ طبیعی محیط
✅ مثال کاربردی: صنایع انبارداری، رانندگی در شب
---
۴. لنز آینهای (Mirror Lens)
کاربرد: محیطهای بسیار روشن (مانند معادن و سواحل صنعتی)
ویژگی: بازتاب بخشی از نور خورشید
مزیت: محافظت دوبرابر در برابر نور مرئی و مادون قرمز
محدودیت: خراشپذیری بیشتر در صورت عدم پوشش ضدخش
✅ مثال کاربردی: پروژههای فضای باز و پالایشگاههای بیابانی
---
۵. لنز ضد بخار (Anti-Fog Lens)
کاربرد: محیطهای مرطوب یا دارای تغییر دمای سریع
ویژگی: پوشش نانویی برای جلوگیری از مهگرفتگی
مزیت: حفظ دید شفاف در کارگاههای گرم یا سرد
محدودیت: نیاز به شستوشوی خاص برای ماندگاری پوشش
✅ مثال کاربردی: صنایع غذایی، سردخانهها، آزمایشگاهها
---
فصل چهارم: مقاومت مکانیکی لنزها
بر اساس استاندارد EN166، لنزها به چهار سطح مقاومت تقسیم میشوند:
| کد مقاومت | نوع آزمون | سطح حفاظت |
| S | ضربه سبک (Small impact) | ایمنی عمومی |
| F | ضربه با سرعت ۴۵ m/s | مناسب کارگاهها |
| B | ضربه با سرعت ۱۲۰ m/s | عملیات صنعتی |
| A | ضربه با سرعت ۱۹۰ m/s | محیطهای پرخطر (برش، فلزکاری) |
بنابراین، عینک با کد EN166 A بیشترین مقاومت فیزیکی را دارد.
---
فصل پنجم: پوششهای سطحی (Lens Coatings)
| نوع پوشش | عملکرد | توصیه |
| Anti-Fog (AF) | جلوگیری از بخار روی لنز | برای سردخانه یا رطوبت بالا |
| Anti-Scratch (AS) | مقاومت در برابر خراش | مناسب کارگاههای مکانیکی |
| UV Protection (UV400) | جذب اشعه ماوراء بنفش | ضروری برای محیطهای بیرونی |
| Anti-Static | جلوگیری از چسبیدن گردوغبار | صنایع الکترونیک |
---
فصل ششم: طراحی ارگونومیک و راحتی
عینک ایمنی باید علاوه بر مقاومت، از نظر ارگونومی و دید محیطی نیز استاندارد باشد:
میدان دید حداقل ۱۶۰ درجه
وزن کمتر از ۵۰ گرم
دستههای قابل تنظیم
پد نرم بینی و تهویه جانبی
مدلهای مدرن مانند 3M SecureFit از فناوری فشار تطبیقی استفاده میکنند تا در اثر حرکت سر، فشار یکنواختی بر چهره وارد شود.
---
فصل هفتم: نگهداری و تمیز کردن عینک ایمنی
- از دستمال خشک برای تمیزکردن لنز استفاده نکنید (باعث خراش میشود).
- از شویندههای ملایم و دستمال میکروفایبر استفاده کنید.
- در کیس محافظ نگهداری شود تا پوشش ضد بخار حفظ شود.
- در صورت کدر شدن یا ترک، تعویض فوری ضروری است.
---
فصل هشتم: برندهای معتبر در بازار ایران
| برند | کشور | مدلهای شاخص | ویژگی |
| 3M | آمریکا | SecureFit / Virtua / Solus | سبک، ضدبخار و UV400 |
| JSP | انگلستان | Force 360 / Stealth | مقاوم در برابر ضربه B |
| Honeywell | آمریکا | A700 / Uvex Genesis | دارای پوشش ضد خش |
---
فصل نهم: انتخاب عینک مناسب بر اساس نوع فعالیت
| نوع فعالیت | لنز پیشنهادی | ویژگی کلیدی |
| کارگاه مکانیکی | شفاف + ضدخش | دید طبیعی |
| جوشکاری سبک | دودی + فیلتر UV | جلوگیری از خیرگی |
| فضای باز عمرانی | دودی یا آینهای | مقاومت نوری بالا |
| انبار و سردخانه | شفاف + ضد بخار | جلوگیری از مهگرفتگی |
| صنایع شیمیایی | شیلد کامل + ضدبخار | محافظت از بخارات |
| آزمایشگاه | شفاف + ضد خش | دقت اپتیکی بالا |
---
فصل دهم: جمعبندی – دید ایمن، کار ایمن
عینک ایمنی فقط یک وسیله ساده نیست؛ مرزی است بین دید و نابینایی، بین حادثه و پیشگیری.
انتخاب درست نوع لنز، مقاومت مکانیکی و پوشش سطحی باید بر اساس شرایط کاری انجام شود، نه صرفاً ظاهر یا قیمت.
«چشم، تنها عضوی است که جایگزینی ندارد؛ آن را به بهای یک لحظه بیاحتیاطی از دست ندهید.»
---
در فروشگاه ما میتوانید مجموعهای از عینکهای ایمنی صنعتی از برندهای 3M، JSP، Honeywell و Siata را مشاهده کنید.
✅ لنز شفاف، دودی، ضد بخار و آینهای
✅ دارای استاندارد EN166 و UV400
